1.2. Đặc điểm của đồng tiền kỹ thuật số
a) Đồng tiền kỹ thuật số có ưu điểm là:
– Thuận tiện, nhanh chóng. Do sử dụng môi trường internet để giao dịch nên không cần phải cầm tiền mặt, không phải gặp gỡ trực tiếp và có thể trao đổi ngay lập tức với số tiền không giới hạn và vào bất cứ thời gian nào.
– Có tính minh bạch cao. Do dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain) mà mọi giao dịch hay việc phát hành các đồng tiền mới đều được ghi lại đầy đủ và có thể được tra cứu dễ dàng trong mạng lưới. Các giao dịch tiền kỹ thuật số cũng khó có thể đảo ngược. Vì thế người sử dụng tiền kỹ thuật số sẽ yên tâm về việc luôn có thể theo dõi và cập nhật các thay đổi mới nhất của ví của mình cũng như của toàn hệ thống tiền kỹ thuật số.
– Có tính đảm bảo cao. Tiền kỹ thuật số có tính bảo mật cao do nó dựa vào công nghệ blockchain. Các thông tin của blockchain được lưu trữ ngang hàng mà không có máy chủ tập trung nào. Mặt khác, việc thay đổi bất kỳ nội dung nào trên blockchain cũng cần cơ chế đồng thuận của một tỷ lệ người tham gia nhất định. Chính điều này giúp làm cho đồng tiền kỹ thuật số được đảm bảo một cách tương đối chắc chắn.
Chi phí phát hành và lưu thông đồng tiền thấp. Đồng tiền kỹ thuật số được triển khai hoàn toàn độc lập và tự động hóa thông qua internet nên các chi phí liên quan tới đồng tiền kỹ thuật số là rất thấp do không cần đến sự hiện diện của con người.
– Thúc đẩy thương mại điện tử phát triển. Đồng tiền kỹ thuật số được sử dụng trên hệ thống internet nên nó phù hợp với sự phát triển của thương mại điện tử. Nó cho phép người sử dụng lẫn doanh nghiệp tận dụng được tối đa các ưu điểm mà tiền kỹ thuật số mang lại.
– Thúc đẩy sự phát triển của kinh tế, xã hội loài người. Đồng tiền kỹ thuật số sẽ dần hoàn thiện, phát triển và với những ưu điểm của nó thì nó đã và đang mở ra một phương thức thanh toán hiệu quả để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế, xã hội ngày càng nhanh và tiến bộ hơn.
b) Đồng tiền kỹ thuật số có nhược điểm là:
– Không phải ai cũng dễ dàng tiếp cận và sử dụng đồng tiền kỹ thuật số. Đồng tiền kỹ thuật số là một công nghệ mới về đồng tiền đòi hỏi người dùng phải có kiến thức nhất định về công nghệ và sử dụng các thiết bị công nghệ kỹ thuật số. Do đó, không phải ai cũng dễ dàng tiếp cận và bảo mật được tài khoản của mình.
Giá trị của đồng tiền kỹ thuật số thường biến động mạnh. Ngoài các đồng stablecoin tương đối ổn định do tỷ giá được neo với tiền pháp định thì đa phần các đồng tiền kỹ thuật số hiện nay có tỷ giá thường dao động lớn so với các đồng tiền truyền thống.
– Mức độ an toàn không cao nếu để lộ các thông tin bảo mật, lỗi máy tính, bị tin tặc tấn công,… Đồng tiền kỹ thuật số dựa trên công nghệ thông tin với công nghệ mã hoá và xác thực tiên tiến, song vẫn có thể xuất hiện các nguy cơ rủi ro bảo mật giống như các hệ thống máy tính khác. Tin tặc vẫn có thể tìm ra và khai thác các lỗ hồng bảo mật của hệ thống tiền kỹ thuật số và gây thiệt hại tài chính cho những người nắm giữ tiền kỹ thuật số. Bên cạnh đó thì việc lỗi ô cứng, lỗi dữ liệu, virus, mất tập tin, lỗi giao dịch, thậm chí qua đời (khiến số tiền kỹ thuật số không thể lấy lại hoặc kế thừa),… cũng là những rủi ro xảy ra đối với các đồng tiền kỹ thuật số.
2. Thực trạng phát triển của tiền kỹ thuật số
Nếu hiểu tiền kỹ thuật số là tiền mã hoá, tiền điện tử, tiền ảo hay tiền di động thì thực trạng phát triển của nó được thể hiện như sau:
2.1. Thực trạng phát triển của tiền mã hoá
Ngoài tiền điện tử, tiền ảo thì tiền mã hoá có tính phức tạp hơn cả. Tiền mã hoá (cryptocurrency) được tạo ra bởi các thuật toán hóa phức tạp dựa trên phần mềm mã nguồn mở và công nghệ chuỗi khối (blockchain). Những người sở hữu đồng tiền mã hoá sẽ có một ví tiền ảo và có mật mã riêng hay còn gọi là một chìa khoá riêng để chứng minh danh tính của mình và một khóa công khai tương ứng.
Hiện nay, trên thế giới có nhiều loại tiền mã hoá khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là đồng Bitcoin (BTC). Các đồng tiền còn lại đều có tên gọi chung là đồng Altcoin. Các Altcoin được tạo ra bởi các thuật toán khác nhau nhưng vẫn dựa trên nền tảng chính của đồng Bitcoin. Năm 2008 – 2009 khi BTC được phát hành đến năm 2022 thị trường tiền mã hoá đã có hơn 11,000 đồng coins/tokens làm cho loại hình tiền kỹ thuật số ngày càng phổ cập trên toàn thế giới [9].
Trên các sàn giao dịch, người ta có thể đổi các đồng tiền mã hóa sang các đồng tiền chính thống và ngược lại. Năm 2017, đã chứng kiến sự bùng nổ của thị trường tiền mã hoá, đưa loại tiền này trở nên phổ biến trên toàn thế giới và trở thành phương thức đầu tư đem lại lợi nhuận khổng lồ cho nhà đầu tư nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong năm 2017, giá đồng Bitcoin đã tăng từ 972,95 USD lên 13.411 USD một Bitcoin (tương ứng với vốn hoá thị trường từ 15 tỷ USD lên 225 tỷ USD), có lúc lên gần 20.000 USD một Bitcoin [11].
Trước sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của tiền mã hoá, chính phủ các nước đã có nhiều phản ứng chính sách khác nhau. Có quốc gia thì cấm hoàn toàn tiền mã hoá và các hoạt động liên quan. Có quốc gia thì chỉ cấm một số hoạt động liên quan tới tiền mã hoá. Có quốc gia không can thiệp vào các hoạt động liên quan tới tiền mã hoá, thậm chí có thể coi tiền mã hoá là hợp pháp. Có quốc gia không cấm mà xây dựng môi trường thân thiện với công nghệ chuỗi khối và phát triển tiền thuật toán.
