II. CÁC LĨNH VỰC KINH DOANH DU LỊCH
Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, nó được hợp thành bởi nhiều bộ phận (lĩnh vực) kinh doanh nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng, phong phú của khách trong chuyến đi du lịch. Đó là các lĩnh vực kinh doanh.
1. Vận chuyển du lịch
Du lịch gắn liền với sự di chuyển và các chuyến đi. Vì vậy mà vận chuyển du lịch trở nên không thể thiếu được trong ngành du lịch. Tham gia vận chuyển du lịch có các ngành hàng không, đường bộ, đường sắt, đường thủy. Tuy nhiên mỗi loại phương tiện vận chuyển thường có ưu nhược điểm phù hợp với từng chuyến đi có khoảng cách, mục đích, chi phí nhất định.
1.1. Phương tiện vận chuyển hàng không
Đây là loại phương tiện hiện đại, tiện nghi, tốc độ nhanh phù hợp với xu thế toàn cầu hóa du lịch. Trong du lịch quốc tế thì vận chuyển hàng không chiếm vị trí quan trọng hàng đầu và chiếm tỉ trọng lớn trong toàn bộ chỉ tiêu cho chuyến đi của du khách. Hiện nay phương tiện này có chi phí khá cao. Chính vì vậy mà việc sử dụng phương tiện này cho du lịch nội địa còn chưa phổ biến, đặc biệt ở các nước đang phát triển.
1.2. Phương tiện vận chuyển đường bộ
Giữ vị trí quan trọng trong vận chuyển du lịch, do chi phí thấp, có thể phù hợp với mọi đối tượng, khả năng cơ động cao, có thể đi đến hầu hết các điểm du lịch. Mặc dù vậy phương tiện này còn chậm, thiếu tiện nghi, không đi được nơi địa hình quá hiểm trở, chỉ phù hợp cho phát triển du lịch trong nước.
1.3. Phương tiện vận chuyển đường sắt
Hiện nay hệ thống vận chuyển đường sắt ở nhiều quốc gia đang có vị tríquan trọng đối với du lịch do có nhiều lợi thế về chi phí, khả năng an toàn cao, tiện lợi có thể thỏa mãn nhu cầu ngắm cảnh. Tương lai đây là ngành có khả năng cạnh tranh cao với sự chuyển biến về tốc độ và tiện nghi ngày càng được cải thiện. Phù hợp với du lịch đại chúng.
1.4. Phương tiện vận chuyển đường thủy
Mặc dù xuất hiện khá lâu đời, song việc kết hợp sử dụng phương tiện này cho vận chuyến du lịch còn mới mẻ, nếu được khai thác tốt, đây là loại phương tiện có ý nghĩa lớn trong sự phát triển du lịch do có thể dễ dàng đảm bảo được tiện nghi và bố trí các dịch vụ phục vụ khách trong suốt chuyến đi, đồng thời khách du lịch có thể được tận hưởng bầu không khí trong lành, mát mẻ, sảng khoái. Tham gia vào các hình thức vận chuyển này có tẩu, thuyển du lịch, các phương tiện có thể mang tính hiện đại hoặc mang tính truyền thống khác.
2. Lưu trú
Khách du lịch ra khỏi nhà của mình thì nhu cầu ở lại qua đêm được đặt ra tại những nơi mà họ đến. Vì vậy bộ phận lưu trú luôn giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong du lịch.
Cơ sở lưu trú du lịch là cơ sở kinh doanh bằng cách cho thuê buống, giường và các dịch vụ khác phục vụ khách du lịch. Cơ sở lưu trú du lịch gồm khách sạn, làng du lịch, biệt thự, căn hộ, lều bãi cắm trại cho thuê. Trong đó khách sạn là cơ sở phục vụ lưu trú du lịch chủ yếu. Mỗi loại hình phục vụ lưu trú nhằm thỏa mân những nhu cầu có tính đặc trưng.
Khách sạn: Là cơ sở lưu trú đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng và tiện nghi cần thiết phục vụ khách du lịch lưu trú, đáp ứng một số yêu cầu của khách về nghỉ ngơi, ăn uống, vui chơi giải trí và các dịch vụ khác. Khách sạn có thể xây cố định hoặc trên sông. Khách sạn thường nằm ở các trung tâm du lịch. Trong du lịch, khách sạn là loại hình phục vụ lưu trú có tính phổ biến nhất, cùng với sự phát triển của du lịch thì kinh doanh khách sạn cũng có sự phát triển đa dạng từ khách sạn phổ thông đến khách sạn cao cấp, khách sạn nổi, từ khách sạn có qui mô nhỏ đến các khách sạn có qui mô lớn, từ các khách sạn hoạt động độc lập đến các tập đoàn khách sạn đa quốc gia. Thu nhập trong kinh doanh khách sạn chiếm tỉ trọng lớn trong toàn ngành.
Mô-ten (Motel): Là cơ sở lưu trú được xây dựng gần đường giao thông, với kiến trúc thấp tầng, bảo đảm các dịch vụ phục vụ lưu trú cho khách du lịch di bằng phương tiện vận chuyến, có dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện vận chuyển cho khách.
Làng du lịch: Là cơ sở lưu trú bao gồm quần thể các ngôi nhà ( các biệt thự hoặc bằng – ga – lâu) được qui hoạch, xây dựng với các tiện nghi và các dịch vụ phục vụ cho sinh hoạt, nghỉ ngơi và vui chơi giải trí cần thiết của khách du lịch.
Băng – ga -lâu ( Bungalow): Là cơ sở lưu trú được làm bằng gỗ hoặc các vật liệu nhẹ khác theo phương pháp lắp ghép đơn giản. Băng – ga – lâu có thể được làm đơn chiếc hoặc thành dãy, thành cụm (khối) và thường được xây dựng trong các khu nghỉ mát vùng biển, nghỉ mát vùng núi hoặc làng du lịch.
Biệt thự: Là nhà kiên cố, có phòng khách, phòng ngủ, bếp, chỗ để phương tiện giao thông ( Ô tô, xe máy), sân vườn phục vụ khách du lịch lưu trú.
Căn hộ cho thuê: Là nhà kiên cố có đủ tiện nghi cần thiết phục vụ khách du lịch lưu trú.
Cắm trại: Là khu vực được qui hoạch, có trang thiết bị phục vụ khách du lịch đến cắm trại, nghỉ ngơi, có chỗ để phương tiện vận chuyển (Ô tô, xe máy) của khách.
3. Ăn uống
Là loại nhu cầu không thể thiếu được đối với khách du lịch và phục vụ ăn uống trở thành một hoạt động kinh doanh dáng kể trong du lịch. Tham gia phục vụ ăn uống có các loại hình như nhà hàng, quán bar, các quán cà phê…chúng có thể tồn tại độc lập hoặc có thể là bộ phận trong khách sạn, trên máy bay, tàu hỏa. Các cơ sở này vừa phục vụ khách du lịch vừa có thể phục vụ dân cư địa phương. Trong phục vụ ăn uống du lịch, các nhà kinh doanh ăn uống thường khai thác nét ẩm thực truyền thống, đặc trưng cho địa phương nơi khách du lịch đến du lịch.