Giới thiệu giáo trình ” Giáo Trình Công Nghệ Sản Xuất Sản Phẩm Dệt Kim “
II. CHUẨN BỊ SẢN XUẤT HÀNG DỆT KIM MẶC NGOÀI
1. Chuẩn bị về nguyên phụ liệu
1.1. Nguyên liệu
1.1.1. Khái niệm
Nguyên liệu trong may mặc là những vật liệu chiếm số lượng lớn, nằm trên bề mặt và tạo nên bộ khung của sản phẩm. Khi nói đến nguyên liệu, người ta thường đề cập đến các loại vải. Có 3 loại vải chính: vải dệt kim, vải dệt thoi và vải không dệt.
Vải dệt kim là loại vải dệt dạng tấm, dạng ống hay dạng chiếc, được tạo nên từ một hoặc nhiều sợi uốn thành vòng móc nối nhau theo cột (vải đan dọc) hay theo hàng ngang (vải đan ngang), có thể sử dụng ngay hoặc trải qua quá trình gia công (may, hàn, dán, cài….) để trở thành sản phẩm dùng để mặc hoặc sử dụng với các mục đích khác.
Vải dệt kim đan bằng tay hay bằng máy được tạo thành bởi sự liên kết một hệ các vòng sợi với nhau. Các vòng sợi (mắt sợi) được liên kết với nhau nhờ kim dệt giữ vòng sợi cũ, trong khi một vòng sợi mới được hình thành ở phía trước của vòng sợi cũ. Vòng sợi cũ sau đó lồng qua vòng sợi mới để tạo thành vải. Vải dệt kim khác vải dệt thoi ở chỗ một sợi đơn cũng có thể tạo thành vài. Vải dệt kim bao gồm các hàng ngang gọi là hàng vòng và cột dọc gọi là cột vòng.
Vải dệt kim có những tính chất hữu ích giúp nó phù hợp với một số lĩnh vực hàng may mặc bao gồm: quần áo bó, găng tay, quần áo lót và một số sản phẩm may mặc bó khác. Cấu trúc vòng sợi làm cho vải dệt kim đàn hồi và xốp. Do vậy, chúng bó sát theo dáng của cơ thể. Không khí được giữ bởi các vòng sợi giúp cho người mặc được ấm áp.
Khi dệt, việc tăng hoặc giảm số lượng vòng sợi trên một hàng vòng làm mở rộng hoặc thu hẹp mành sản phẩm được tạo ra. Việc tăng số lượng hàng vòng được thực hiện bằng cách chuyển các hàng vòng ngoài cùng ra cây kim bên cạnh trên giường kim và tạo ra các vòng sợi mới. Quá trình này để lại một lỗ nhỏ trên vải và được xem như một điểm có tính thời trang. Khi giảm số vòng sợi, quá trình này được thực hiện ngược lại và các vòng sợi ngoài cùng lại được chuyển vào trong. Lúc này một điểm có tính thời trang xuất hiện nơi hai vòng sợi được ép vào một vòng sợi mới. Mảnh sản phẩm được tạo thành theo cách này được gọi là fully-fashioned và được đánh giá là chất lượng cao. Đôi khi, một số doanh nghiệp đã sử dụng hiệu ứng thời trang xoắn để tạo nên các dạng vải fully-fashioned.
Nếu sợi trong quá trình dệt kim đứt, các vòng sợi bị số ra và tuột hoặc lỗi dệt hình thành. Để giải quyết vấn đề này, và cũng để bán thêm sản phẩm các nhà dệt kim đã thiết kế các cấu trúc vài mới mà không phụ thuộc vào các vòng sợi riêng lẻ về độ bền và không bị tuột nếu sợi bị đứt.
Các cấu trúc mesh lục lăng, micro-mesh, non-run, run-proof và các dẫn xuất được giới thiệu bởi các công ty dệt, được người tiêu dùng đánh giá rất cao.
Vải dệt kim được tạo từ các móc vòng nhằm tạo sự mềm dẻo trong cấu trúc của vải. Vòng sợi là phần tử nhỏ nhất của vải dệt kim, dạng của chúng chỉ phụ thuộc vào phương pháp đan chứ không phụ thuộc vào kiểu đan. Ta có các loại vòng đan ngang, vòng đan dọc, vòng hở, vòng kín. Khoảng cách giữa hai vòng kề nhau theo hàng gọi là bước vòng, theo cột gọi là chiều cao hàng vòng. Tùy theo thiết kế mà ta có vòng kín hay vòng hở. Với vòng kín, vải bền vững và khó tuột vòng hơn so với vải dùng vòng hở.
Khi vải dệt kim bị kéo giãn, chúng có thể biến dạng rất nhiều theo hướng kéo. Những yếu tố này có được là do ảnh hưởng của lực kéo giãn tác động lên sợi và đặc biệt là cấu trúc của vài tạo nên.
Tập hợp các quá trình gia công sợi, tơ thành vải dệt kim hoặc sản phẩm dệt kim, bao gồm: đánh ống, làm sạch sợi, chuyển các ống sợi, con sợi thành những búp sợi lớn và dệt trên máy dệt kim đan ngang, máy dệt kim phẳng; hoặc mắc sợi từ các búp sợi thành trục sợi và dệt trên máy dệt kim đan dọc. Trong công nghệ dệt kim, người ta sử dụng hệ thống kim móc sợi tạo ra các vòng sợi liên kết với nhau thành vải.
Có hai loại cấu trúc dệt kim cơ bản: kiểu dệt đan dọc và kiểu dệt đan ngang
– Phương pháp đan ngang: khi một hay nhiều sợi tạo lần lượt những hàng vòng móc nối nhau để tạo ra sản phẩm dạng ống, dạng mảnh hay dạng chiếc. Phương pháp đan ngang tạo ra các vòng sợi hoặc các thành phần cấu tạo của vải theo thứ tự bằng một sợi hoặc hệ thống sợi theo hướng hàng vòng. Vải dệt kim đan ngang được thực hiện tương tự như kiểu dệt thủ công và được bện bằng sợi đơn theo từng hàng ngang. Vải Jersey, vài bo thun và vải dệt kim hai da mang đặc điểm chung của loại vải này.
– Phương pháp đan dọc: khi nhiều sợi dọc tạo nên cùng lúc những cột vòng móc nối nhau để cho ra những tấm vải dài tùy ý và có khổ rộng nhất định. Phương pháp đan dọc tạo ra các vòng sợi hoặc các thành phần cấu tạo của vải đồng thời bằng một hoặc nhiều hệ thống sợi dọc theo hướng cột vòng. Vài tricot và Raschel mang đặc điểm chung của loại vải này.
Vải dệt kim đan ngang và đan dọc có thể là vải đơn hay vải kép. Vải kép được dệt trên máy hai giường kim và có thể xem như do hai lớp vài đơn ghép lại với nhau ở mặt trái. Vài kép dày, nặng hơn vải đơn và thường không bị quăn mép.
