1. Mục đích và yêu cầu của việc làm đất trống cây là gi?
Muốn trồng cây, công việc đầu tiên là làm đất. Đất là chỗ để rễ cây bám vào hút nước và chất dinh dưỡng giúp cho cây sinh sống và phát triển. Vì vậy việc làm đất nhằm 2 mục đích chính là tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rẻ phát triển và là nơi cung cấp nước cùng các chất dinh dưỡng tập trung cho cây sử dụng.
Bộ rễ cây phát triển kém không thế cho năng suất cao. Nước và phân bón cũng không thể cung cấp tràn lan mà phải tập trung vào nơi rẻ phát triển nhiều. Với mục đích trên, việc làm đất có vai trò rất quan trọng trong việc trồng cây cho năng suất cao. Thông qua làm đất còn có thể góp phần cải tạo tính chất lý hóa của đất thích ứng với sinh trường của cây.
Làm đất tốt cần đạt các yêu cầu chính là:
– Tơi xốp và mềm nhuyễn: Với các cây trồng cạn, bộ rễ hô hấp trực tiếp với không khí, đất tơi xốp sẽ cung cấp đủ không khí cho rễ. Phần lớn các vi sinh vật có ích trong đất cũng cần có không khí để sinh sống. Đất tơi xốp còn giúp cho việc duy trì một độ ẩm và chế độ nước ổn định thích hợp cho cây.
Với lúa nước và các cây trồng dưới nước có bộ rễ chùm thì đất cần phải mém nhuyễn để cho rễ phát triển thuận lợi. Rễ của các cây này hỏ hấp qua không khí trong các ống dần từ trên thân đưa xuống.
Táng đất tơi xốp và nhuyễn cản độ sâu và bề rộng bao nhiêu phụ thuộc vào khả năng phát triển bộ rễ của từng loại cây. Với lúa và các cây rau màu ngắn ngày chỉ cần độ sâu tơi xốp của đất khoảng 20 – 30 cm. Với cây lâu năm cân độ sâu ban đầu khi trống cây còn nhỏ khoảng 50 -80 cm, sau đó cây lớn sức phát triển của rễ mạnh hơn có thể sự ăn sâu. Bề rộng của hệ rẻ thường tương ứng với bề rộng của tán lá cây phía trên mặt đất.
Đây cũng là phạm vi có nhiều rẻ hoạt động hút thức ăn nhất, khi bón phân cho cây thường chỉ bán trong phạm vi này. Một số loại đất phía dưới có tích tụ chất chua phên không nên đào xới sâu quá. Đối với đất trống lúa nước, phía dưới tầng đất nhuyễn đủ cho bộ rẻ phát triển cần có tầng đất kết chặt để giữ nước và phân bón (gọi là tầng để cày). Đất lấy sụt sâu quá cũng không tốt,
Độ tơi xốp của đất được thể hiện chủ yếu qua kết cấu của đất. Đất có kết cấu tốt cũng có độ tới xấp tốt (Vẻ kết cấu đất đã trình bày trong 19 Quyển III “Đất với cây trồng”).
– Điều hòa chế độ nước thích hợp: Như trên đã trình bày, với ruộng lúa nước cần có tổng đế cây phía dưới để giữ nước. Đất trồng cây cạn thường phải lên luống hoặc đấp mô cao để không đọng nước lâu quanh gốc cây trong mùa mua
Đối với đất ruộng lúa nước có người nêu ra 4 yêu cầu là: “sâu, nhuyễn, phẳng, phì”. Đây cũng là cơ sở ban đầu cần thiết để lúa đạt năng suất сао.
2. Làm đất gieo trồng cây gồm những công việc gì và cần những công cụ gì?
Các công việc chính cần tiến hành khi làm đất để gieo trồng cây gồm có:
– Cày vô đất: Thường tiến hành ngay sau khi thu hoạch vụ trước để diệt cỏ và cho đất được ái. Đặt được cày và phơi ái một thời gian sẽ giải phóng các chất độc tích tụ sau một vụ gieo trồng, đồng thời giúp một số chất dinh dưỡng chuyến thành dạng dễ tiêu (nhất là lân và kali). Cấn thận hơn, một số vùng trồng lúa có tập quán xếp đất cao thành từng hàng để phơi ải sau khi thu hoạch vụ mùa để gieo cấy vụ Đông Xuân.
Bừa, trục đất: Để làm cho đất nhỏ và nhuyễn đồng thời tiếp tục tiêu diệt, thu nhặt có Ở Đồng bằng sông Cửu Long một số nơi làm liên tiếp nhiều vụ lúa trong năm thường không cày vỡ mà chỉ dùng máy xới hoặc trục để băm nhỏ lớp đất mặt rồi gieo giống ngay.
Lên luống: Là công việc cần làm đối với các cây rau màu sau khi đã bứa trục đất mặt. Luống thường cao khoảng 20-30 cm, rộng 1-2 m. giữa 2 luống là đường rãnh nhỏ để thoát nước và đi lại chăm sóc cây
San phẳng mặt đất: Mặt luống cân san phẳng đó không đọng nước. Với ruộng lúa việc san phẳng mặt ruộng là rất cần thiết để nước và phân bón phân bố đều, đồng thời thuận tiện cho việc dùng thuốc trừ cỏ. Đối với vườn ươm cây con, việc làm đất lên luống càng phải cấn thân.
– Đào hố trồng: Là việc thường làm đối với các cây ăn quả và cây công nghiệp lâu năm. Khoảng cách hố được phân bố theo khoảng cách cây và phải làm ngay hàng thẳng lối để điều hòa ánh sáng và thuận lợi cho việc chăm sóc. Kich thước hồ dài rộng khoảng 0,4 0,8 m, sâu khoảng 0,4-0,6 m.
Để làm đất có thể dùng các công cụ thô sơ như cây, cuốc, bừa, trục hoặc dùng máy móc.
Dùng công cụ thô sơ tốn nhiều sức lao động và chất lượng làm đất thường không đảm bảo. Ở các nước phát triển, công việc làm đất gieo trồng cây hầu hết dùng máy móc. Ở nước ta, mục tiêu đấy mạnh cơ giới hóa nông nghiệp, nhất là khâu làm đất đã đề ra từ lâu, đến nay đã có một số kết quả. Các máy làm đất đã được sử dụng ở nhiều nơi
Ở Đồng bằng sông Cửu Long còn áp dụng phương pháp gieo trồng lúa không làm đất, gọi là sạ chay. Sau khi thu hoạch lúc Đông Xuân trời khô nắng, rãi rơm rạ đều trên mặt ruộng rồi đốt, cho nước vào đủ ẩm mặt ruộng và gieo hạt giống đã ngâm ủ mộng. Sau đó điều tiết nước, bón phân và chăm sóc bình thường. Nhiều ruộng sạ chay vẫn cho năng suất cao.
3. Chọn loại cây ăn quả để trồng căn cứ và những điều kiện gì?
Ở mỗi vùng hoặc mỗi vườn chọn loại cây ăn quả nào để trống cần căn cứ vào các điều kiện về khí hậu, đất đai và tình hình thị trường.
