Giới thiệu tài liệu “101 Câu Hỏi Thường Gặp Trong Sản Xuất Nông Nghiệp Tập 9 – Trồng Tiêu Thế Nào Cho Hiệu Quả?”
Câu 1
Hỏi: Cây tiêu có nguồn gốc ở đâu? Và vào Việt Nam lúc nào?
Đáp: Tiêu có nguồn gốc ở vùng Ghats miền Tây Ấn Độ, ở đây có nhiều giống hoang dại, mọc rất lâu đời. Sau đó được người Hindu mang tới Java (Indone-sia) vào khoảng 600 năm sau Công nguyên. Cuối thế kỷ 12 tiêu được trồng ở Mã Lai. Đến thế kỷ 18 tiêu được trồng ở Srilanka và Campuchia. Vào đầu thế kỷ 20 thì tiêu được trồng nhiều ở các nước nhiệt đới như châu Phi với Madagasca, Nigieria, Congo và châu Mỹ với Brazil, Mexico…
Tiêu du nhập vào Đông Dương từ thế kỷ 17 nhưng mãi đến thế kỷ 18 mới bắt đầu phát triển mạnh, khi một số người Trung Hoa di dân vào Campuchia ở vùng dọc bờ biển vịnh Thái Lan như Konpong Trach, Kep, Kampot và tiêu vào Đồng bằng sông Cửu Long qua ngõ Hà Tiên của tỉnh Kiên Giang, rồi sau lan dần đến các tỉnh khác ở miền Trung như Thừa Thiên -Huế, Quảng Trị. v.v.
Câu 2
Hỏi: Tiêu ngoài việc dùng làm gia vị còn dùng làm gì nữa không?
Đáp: Tiêu là một cây công nghiệp có giá trị, ngoài việc làm gia vị, tiêu còn được dùng trong công nghiệp chế biến hương liệu, nước hoa và trong y dược, ngày trước còn dùng trong công nghiệp chế biến thuốc trừ sâu. Từ hạt tiêu người ta trích ly được hai chất có giá trị cao đó là chất piperine và tinh dầu.
Piperine và tinh dầu chính là hai chất làm cho tiêu có vị cay, thơm đặc biệt, nên được dùng để chế biến các hương liệu và sử dụng trong công nghệ chế biến nước hoa. Trong tiêu có khoảng 8-9% piperine và tinh dầu chiếm khoảng 1,5-1,8%. Tuy nhiên, tỉ lệ này còn thay đổi tùy theo giống và đất trồng, do đó mà giữa các giống có thể có mùi vị khác nhau.
Trong y dược, với đặc tính nóng, ẩm nên tiêu thường được dùng để làm thuốc chữa trị các chứng lạnh bụng, tiêu chảy, ói mửa vì ăn không tiêu.
Câu 3
Hỏi: Đến nay diện tích trồng tiêu của ta là bao nhiêu và năng suất bình quân trên mỗi héc ta (ha) là mấy?
Đáp: Tiêu là một mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao, do đó mà diện tích trồng tiêu của ta trong các năm qua đã không ngừng gia tăng, nhất là trên các vùng đất ở miền Đông Nam bộ và Tây Nguyên. Sự gia tăng qua các năm từ 1995 đến năm 1999 theo niên giám thống kê 1999 được ghi nhận như sau:
Năng suất tiêu bình quân trên 1 ha của ta (1,24) tấn còn thấp so với một số nước trồng tiêu như Brazil (2,6), Thái Lan (3,2), Malaysia (1,72), Mexico (1,8), Macau (1,5) song vẫn còn cao hơn so với 2 nước trồng tiêu nhiều nhất thế giới là Ấn Độ (0,31) và Indonesia (0,65). (Theo thống kê của FAO năm 1999).
Câu 4
Hỏi: Tình hình sản xuất tiêu của thế giới như thế nào?
Đáp: Tiêu là một mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao. Tuy nhiên chỉ trồng được ở các nước gắn xích đạo và có khí hậu nhiệt đới, nên tiêu là một mặt hàng xuất khẩu quan trọng của một số nước châu Á, châu Phi và Bắc Trung Mỹ. Nước có diện tích trồng tiêu lớn nhất là Ấn Độ (128.000 ha) tiếp đến là Indonesia (79.803 ha), Srilanka (27.000 ha), Brazil (13.280 ha), Trung Quốc (12.000 ha), Việt Nam (11.800 ha) và Ma-laysia (11.073 ha) và nước có diện tích trồng tiêu nhỏ nhất là Samoa (11 ha).
Tình hình sản xuất của thế giới qua các năm 1997-1999 được ghi ở bảng sau. (Theo FAO, 1999).
Câu 5
Hỏi: Trên thế giới thị trường nào tiêu thụ tiêu nhiều nhất?
Đáp: Nhu cầu tiêu của thế giới ngày càng gia tăng. Người ta ước lượng mức tiêu thụ gia tăng hàng năm của thế giới khoảng từ 4-5%. Hiện nay có khoảng 50 nước đang nhập khẩu tiêu, trong đó đứng đầu là Mỹ. Thị trường Mỹ tiêu thụ hàng năm khoảng 1/3 lượng tiêu xuất khẩu của thế giới.
Nguồn cung cấp chủ yếu là từ Indonesia, Brazil, Ấn Độ và Malaysia. Thị trường quan trọng thứ hai là Liên bang Nga. Các nước cung cấp tiêu chính cho thị trường này là Ân Độ, Indonesia và Malaysia. Tiếp đến ở châu Âu, các thị trường quan trọng là Liên bang Đức, Pháp, Ý và thị trường khối liên hiệp Anh. Gần đây các thị trường Trung Đông và Bắc Phi cũng đang tiêu thụ mạnh và ngày càng gia tăng.
Câu 6
Hỏi: Nhiều người lo rằng ở Việt Nam diện tích trồng tiêu ngày càng gia tăng, do đó trong các năm tới tiêu sẽ khó tiêu thụ hay giá sẽ hạ có đúng không?
Đáp: Thật ra thì giá cả tiêu trên thị trường thế giới luôn thay đổi rất mạnh, theo định luật cung cầu của nó. Ví dụ trong bốn năm liền 1980 – 1983 giá từ 2.000 đô la Mỹ/tấn tiêu đen hạ xuống còn dưới 1.600 đô la/tấn. Sau đó 3 năm liền 1984-1986 do mức cung của thế giới không đáp ứng được mức cầu, nên giá tiêu đã tăng vọt và thay đổi hàng tháng, từ tháng 1/1985 giá tăng lên 2.225 đô la/tấn đến tháng 12/1985 đã lên 4.450 đô la/tấn, tới tháng 12/1986 đã lên 5.100 đô la/tấn sau thì hạ xuống 4.000 đô la/tấn, đến 1998 còn 4.200 đô la/tấn. (Theo số liệu của FAO 1990-1999).
Giá tiêu trên thị trường thế giới do các nước trồng tiêu nhiều như Ấn Độ, Indonesia, Brazil khống chế. Năm nào một trong các nước này mất mùa do sâu bệnh hay thời tiết phá hại thì giá tiêu của thế giới lại tăng vọt. Các cơ quan dự tính cho thấy nhu cầu về tiêu của thế giới càng ngày càng gia tăng, hàng năm có khuynh hướng gia tăng từ 4-5%. Do đó mà giá tiêu lên xuống theo luật cung cầu hàng năm của thế giới. Hơn nữa diện tích trồng tiêu của nước ta hiện nay cũng còn ít so với các nước trồng tiêu nhiều trên thế giới, nên việc tiêu thụ là điều không đáng ngại.
Câu 7
Hỏi: Hiện trạng sản xuất tiêu của ta hiện nay ra sao và đang gặp các khó khăn (hạn chế) nào?
Đáp: Vì tiêu là mặt hàng có giá trị cao so với các nông sản khác, nên diện tích trồng tiêu của ta trong các năm qua đã không ngừng gia tăng, từ 9.800 ha năm 1997 đã lên 12.800 ha năm 1998 (theo niên giám thống kê 1998). Tuy nhiên nhìn chung hiện trạng trồng tiêu của ta đang gặp phải một số hạn chế cần phải được khắc phục:
