Giới thiệu giáo trình ” Giáo Trình Công Nghệ Phần Mềm Nâng Cao “
1.2. Định nghĩa công nghệ phần mềm
Công nghệ phần mềm (Software technology) là tập hợp các công nghệ (bao gồm nhiều kỹ thuật) để tạo ra phần mềm, mỗi công nghệ có thể có nhiều kỹ thuật tạo chương trình khác nhau [9]. Chẳng hạn như Công nghệ hưởng sự vật: một giải pháp để thiết kế và lập trình phần mềm hiệu quả nhờ sử dụng các sự vật được xây dựng từ trước. Công nghệ Java: một giải pháp tạo ra phần mềm có thể hoạt động trên các nền tảng khác nhau trên mạng máy tính.
Có thể nói rằng, công nghệ phần mềm là tập hợp các phương pháp, quy trình, kỹ năng, bí quyết, công cụ, phương tiện để làm ra sản phẩm là phần mềm.
1.3. Sự khác biệt giữa công nghệ phần mềm với kỹ nghệ phần mềm
Trong cuộc hội thảo chính đầu tiên về chủ đề kỹ nghệ phần mềm, Fritz Bauer đã đưa ra định nghĩa ban đầu về kỹ nghệ phần mềm.
Định nghĩa:
Theo Naur P. [9,23], Kỹ nghệ phần mềm (Software Engineering) là việc thiết lập và sử dụng các nguyên lý công nghệ đúng đắn để thu được phần mềm một cách kinh tế vừa tin cậy vừa làm việc hiệu quả trên các máy thực.
Nhiều định nghĩa khác về sau đều nhấn mạnh vào các yêu cầu về một kỷ luật công nghệ trong việc phát triển. Parnas [23] coi kỹ nghệ phần mềm là việc xây dựng phần mềm nhiều phiên bản bởi nhiều người. Ghezzi [23] xem kỹ nghệ phần mềm là một lĩnh vực của khoa học máy tính, liên quan đến xây dựng các hệ thống phần mềm vừa lớn vừa phức tạp bởi một hay một số nhóm kỹ sư. Sommerville [25] xác định kỹ nghệ phần mềm là lĩnh vực liên quan đến lý thuyết, phương pháp và công cụ dùng cho phát triển phần mềm. Pressman [23] định nghĩa kỹ nghệ phần mềm là bộ môn tích hợp cả tiến trình, các phương pháp, các công cụ để phát triển phần mềm máy tính.
Trong công nghiệp phần mềm (Software Industry) thì công nghệ và kỹ nghệ không khác nhau là mấy, vì kỹ nghệ phần mềm không dùng đến các kỹ thuật gì khác hơn là kỹ thuật của công nghệ phần mềm. Cái khác là cách nhìn: cách nhìn kỹ nghệ bao trùm hơn. Khía cạnh công nghệ thường là cách thức kỹ thuật để tạo ra những sản phẩm cụ thể (có thể xem như đó là định nghĩa cơ sở tin học), còn các khía cạnh khác của kỹ nghệ phần mềm, cho đến bây giờ thường dùng trong “việc huấn luyện trong công việc” là chủ yếu, nói tới việc thực hành các tiến trình sản xuất phần mềm theo quy tắc, kỷ luật và có bài bản. Nói gọn lại, kỹ nghệ phần mềm hay công trình học phần mềm không phải là chính việc sản sinh ra sản phẩm mà nó liên quan đến việc sản sinh ra sản phẩm một cách hiệu quả.
1.4. Sự khác biệt giữa kỹ nghệ phần mềm và kỹ nghệ hệ thống
Vì hệ thống không phải là khái niệm nguyên thuỷ, nghĩa là chúng ta có thể dùng những khái niệm đã biết để định nghĩa thế nào là hệ thống, nhưng hệ thống là khái niệm được nghiên cứu và ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau nên việc nêu lên một định nghĩa hình thức hóa về hệ thống, có đủ tỉnh khái quát để có thể áp dụng trong những lĩnh vực khác nhau là một việc vô cùng khó khăn. Tuy vậy, chúng ta sẽ đưa ra một “định nghĩa” phổ cập nhất.
Định nghĩa [13]:
Hệ thống bao gồm:
+ Tập hợp các phần tử (không phân biệt bản chất của nó).
+ Tập hợp các mối quan hệ giữa các phần tử đó (các quan hệ có nhiều dạng rất khác nhau. Có thể kể ra một vài dạng như các quan hệ cơ học, năng lượng, thông tin và các quan hệ khác ràng buộc bởi: kinh tế, thân hữu, pháp luật và có thể xác định qua các mặt như: số lượng, chiều hướng và cường độ của chúng).
+ Tạo thành một thể thống nhất để có được những chức năng hay mục tiêu (của chính nó hay được con người gán cho) của hệ thống.
Nhờ tạo thành một thể thống nhất mà hệ thống có được các đặc tính mà từng phần tử riêng rẽ không thể có được. Các đặc tính này gọi là các “đặc tính trồi”.
Người kỹ sư hệ thống cần có sự hiểu biết về kỹ nghệ một hệ thống dựa trên máy tính vì những vấn đề của kỹ nghệ phần mềm thường là hậu quả tất yếu từ các quyết định kỹ nghệ ở mức toàn hệ thống.
Kỹ nghệ hệ thống là hoạt động đặc tả, thiết kế, thực thi, thẩm định, triển khai và bảo trì toàn bộ hệ thống.
Định nghĩa về hệ thống tin học: Một hệ thống dựa trên máy tính gồm có các thiết bị tin học (phần cứng), các chương trình (phần mềm), các dữ liệu, con người và các thủ tục làm việc được tổ chức lại để tạo ra các chức năng hay dịch vụ phục vụ cho một tổ chức [9,16].
Sự hoạt động thành công của mỗi thành phần trong một hệ thống phụ thuộc vào sự hoạt động của một số thành phần khác. Hệ thống luôn mang tính phân cấp theo nghĩa là chúng luôn bao hàm trong nó những hệ thống nhỏ hơn (gọi là các hệ con) các thành phần của chúng. Khi các thành phần liên kết lại cấu thành một hệ thống, chúng tạo ra những tỉnh trồi mà mỗi thành phần riêng rẽ không thể có được.
